Tips Veertigdagentijd vieren met kinderen

Geschatte leestijd: 10 minuten

De start van de Veertigdagen tijd markeert de aanloop naar Pasen. Voor kinderen duurt de vastentijd best lang. Maar deze vastentijd is juist een waardevolle periode. En een goede manier om als ouders met je kinderen stil te staan bij het lijden en sterven van Jezus. In dit blog geef ik je een aantal tips en ideeën voor hoe je de Veertigdagentijd met kinderen op een speciale manier kan invullen.

Afgelopen woensdag was het Aswoensdag. De dag waarop Carnaval eindigde en de vastenperiode begon. Veel Katholieke, maar ook ook enkele Protestantse christenen gingen naar de kerk om een askruisje te halen. Een symbolisch teken dat ons doet herinneren dat God ons uit stof maakte en we na onze dood tot stof zullen wederkeren. Terwijl de priester met as een kruisje op het voorhoofd aanbrengt zegt hij “Gedenk, mens, dat je stof bent en tot stof zult wederkeren”. In het Latijn is dit: “Memento, homo, quod pulvis es, et in pulverem reverteris”.

Wanneer begint de Veertigdagentijd?

Pasen valt elk jaar op een andere dag. Dit komt omdat de viering van Pasen afhankelijk is van de stand van de maan. Om die reden begint de Veertigdagentijd elk jaar in een andere periode. De komende 10 jaar is de Veertigdagentijd op de volgende data:

• 2019: van woensdag 6 maart tot zaterdag 20 april;
• 2020: van woensdag 26 februari tot zaterdag 11 april;.
• 2021: van woensdag 17 februari tot zaterdag 3 april;
• 2022: van  woensdag 2 maart tot zaterdag 16 april;
• 2023: van  woensdag 22 februari tot zaterdag 8 april;
• 2024: van woensdag 14 februari tot zaterdag 30 maart;
• 2025: van woensdag 5 maart tot zaterdag 19 april;
• 2026: van woensdag 18 februari tot zaterdag 4 april;
• 2027: van woensdag 10 februari tot zaterdag 27 maart;
• 2028: van woensdag 1 maart tot zaterdag 15 april;
• 2029: van woensdag 14 februari tot zaterdag 31 maart;
• 2030: van woensdag 6 maart tot zaterdag 20 april.

Lees ook: 10 x activiteiten om met je gezin te doen tijden de 40-dagen tijd

Wat is de 40 dagentijd?

De Vastentijd, Lijdenstijd of  Veertigdagentijd is de periode die begint op Aswoensdag als voorbereiding op het Paasfeest. Op basis van de naam zou je denken dat 40 dagen duurt. Maar niks is minder waar het zijn er namelijk 46. De 6 extra dagen zijn de zondagen en op die dagen hoeft men niet te vasten. Wat de verschillende regels rondom vasten zijn vind je hier. De verschillende zondagen van de Vastentijd hebben allemaal hun eigen naam. Bij de Katholieken heten ze:

• Eerste zondag: Invocabit
• Tweede zondag: Reminiscere
• Derde zondag: Oculi
• Vierde zondag: Laetare (halfvasten)
• Vijfde zondag: Judica
• Zesde zondag: Palmzondag (Dominica in Palmis)

Bij de Orthodoxe kerk hebben ze allemaal jun eigen thema:

• Eerste zondag: Triomf der Orthodoxie
• Tweede zondag: Heilige Gregorius Palamas
• Derde zondag: Heilig Kruis
• Vierde zondag: Heilige Johannes Climacus
• Vijfde zondag: Maria van Egypte

Waarom de Veertigdagentijd 40 dagen duurt

Nu vraag je je misschien af, waarom is het 40 dagen? Waarom geen 30 zoals bij veel feesten die gebaseerd zijn op een maankalender? Wie de Bijbel wel eens heeft gelezen, weet dat het getal veertig een belangrijke rol speelt.

• Mozes bleef 40 dagen op de berg Sinaï
• De Israëlieten zwierven 40 jaar in de woestijn
• in het verhaal van Noach regende het 40 dagen en 40 nachten
• De belangrijkste koningen van Israel (David, Salomo en Joas) regeerden 40 jaar.
• Nineve krijgt 40 dagen om tot inkeer te komen
• Goliath daagt de Israëlieten 40 dagen lang uit voordat hij gedood wordt met een slinger en een steen.

Waarom vasten?

Kortom: 40 is een opvallend getal.Het staat in veel gevallen voor een intense periode waarin een persoon God zoekt en Hem vindt. En daar is deze periode ook voor bedoeld. Vasten helpt je om je geestelijk uithoudingsvermogen te trainen. En te vergroten. Door jezelf iets te ontzeggen, leer je om beter weerstand te bieden.

Vasten door mijzelf eten te ontzeggen, doe ik eigenlijk nooit. Alleen in uitzonderlijke gevallen. Maar het gaat ook niet om het niet eten. Het gaat erom dat de extra tijd die je normaliter kwijt bent met het bereiden en eten van voedsel nu gebruikt kan als extra tijd voor God. In de afgelopen jaren, gaf ik natuurlijk nog gewoon borstvoeding waardoor traditioneel vasten sowieso nooit een optie was. Ik ben meer van het alternatief vasten. Ook omdat dat meer bij de belevingswereld van mijn kinderen ligt. Zij zijn oud genoeg om mee te doen. Daarbij kun je denken aan dat we minderen of totaal stoppen met:

• snoep
• social media
• tv kijken
• snacks

Veertigdagentijd vieren met kinderen

Doe-boek

Speciaal voor de Stille week, de week tussen Palmzondag en Paaszondag ontwikkelde ik een gratis doe-boek. Hierin zitten knutselideeën, kleurplaten, overdenkingen en andere manieren om bezig te zijn met de verschillende gebeurtenissen uit het Paasverhaal.

Klik hier om er meer over te lezen of te downloaden.

Samen vasten

Zoals ik hierboven al beschreef, vind ik het belangrijk dat als we vasten dit op een manier doen die ook aansluit bij de kinderen. Sterker nog: ze mogen zelf een manier kiezen. Zo weet ik ook zeker dat ze zich iets ontzeggen wat ook echt een verleiding voor ze is. Voor mijn tienerdochters is een social media break een van  de meest voor de hand liggende manieren om te vasten.

Natuurlijk kan je er voor kiezen om 40 dagen lang te vasten met social media. Maar je kan er ook voor kiezen om op de zondagen telkens een doel om voor te vasten samen te stellen. Hierdoor vast je de ene week door geen tv te kijken. De week daarna door geen schermpjes te gebruiken. En misschien de week daarop wel door niet te eten. Betrek je kinderen er bij en wees creatief.

Maak een Paaskalender

Tijdens Advent, de periode waarin we naar kerst toeleven zijn er allerlei aftelkalenders. Maar gek genoeg zijn dat er in de Lijdenstijd een stuk minder. Geen probleem, maak je eigen aftelkalender. Zodat je kind elke ochtend een nieuwe dag kan afstrepen of een stickertje mag plakken. Zo houd je ze actief betrokken. Hier vind je een leuke Paasdank kalender om je paastak mee te versieren.

Kijk- of thematafels maken

Voor kleine kinderen is de Lijdenstijd natuurlijk nog erg abstract. Maar ook hier geldt dat een beeld soms meer zegt dan duizend woorden. Door de verschillende thema’s en feestmomenten uit beelden of  te visualiseren in thematafels, betrek je ze actief. Laat ze een thematafel maken over vasten. Waar denken ze aan? Wat zijn verleidingen? Hetzelfde kan je doen met vergeving. Laat ze visualiseren wat vergeving betekent. Maar ook voor welke zonde Jezus gestorven is. Waar een goede kijktafel aan voldoen moet, lees je hier.

Leesplannen

Geloven anno 2019, betekent dat je apps en leesplannen op je telefoon doet. Yep ik ook. Ik kan kiezen of ik mijn reminder voor de avond zet of de ochtend. Als ik eerlijk ben, vind ik het ’s ochtends tussen 6 en 7 uur een stuk makkelijker om mijn Bijbelleessplan te lezen dan ’s avonds als ik al moe ben. En zei ik lezen? Afhankelijk van de christelijke meditatie app die ik kies, krijg ik een korte podcast met overdenking.

• Youversion heeft verschillende leesplannen rondom de Veertigdagentijd en vasten. Je kan teksten bookmarken, arceren, en natuurlijk opslaan. Daarnaast kan je hem ook makkelijk delen met wie je maar wilt. Hier meer info.
• De Protestantse Kerk Nederland heeft verschillende Veertigdagentijd leesplannen. Hier kan je het er meer over vinden.
• Het Bijbelgenootschap ontwikkelde een boekje speciaal voor de 40-dagen tijd. Zeven weken lang lees je teksten uit het Oude en Nieuwe Testament, die allemaal hun eigen licht werpen op de vraag wie Jezus was en voor ons wil zijn. De korte uitleg en reflectievragen helpen je om op zoek te gaan naar je eigen antwoord op die vraag. Hier kan het het boekje gratis aanvragen.
• Het leesplan van het Bijbelgenootschap is ook de moeite waard. Hier staan al een aantal Paasproject  overdenkingen.
• Bij de campagne Heel Holland vast hoort ook een 40dagentijdkalender met dagelijks een bijbeltekst, quote, verhaal, gedicht of vastentip. Vraag hem gratis hier aan.

Samen vieren

Bij Samen met je kinderen de Veertigdagentijd beleven, hoort wat mij betreft ook het samen vieren van de feestzondagen. Maak er een speciaal moment van met lekker eten. Maar ook met ruimte voor bezinning. Samen te zingen, een leesplan over Pasen of boekje over Pasen te lezen. Binnen gezinnen is het erg belangrijk om warme symboliek en speciale momenten te creëren rondom de Feestdagen. Deze tradities blijven je kinderen namelijk bij en nemen zij hopelijk mee naar hun gezin. Maak samen met je kinderen die Palmpaastak. Of geef de kijktafels een speciaal plekje in huis. Laat je kinderen kaarsen ontsteken voordat je samen het Paasverhaal leest of over Pesach.  vind je een projectmap om samen met kinderen de Veertigdagentijd te vieren.

Bijbel quiz

Houd je kind er van puzzelen? Probeer dan eens deze verschillende Bijbel quizzen boordevol paasvragen.

Bijbelteksten leren

Studio Sprankel heeft een speciaal pakket gemaakt met verschillende kaartjes over de Lijdenstijd. Er staan liederen, Bijbelteksten maar ook opdrachten op. Hier vind je er meer over. Dit soort kleine kaartjes zijn uitermate geschikt om in je gezin over Pasen te praten.

Palmpasen Memorykaartjes

Met deze Palmpasen memorykaartjes helpen je kind(eren) om de gebeurtenissen rondom Pasen in de juiste volgorde te plaatsen. 

Paasketting

Wil jij samen met jouw gezin toewerken naar Pasen op een bewuste en leerzame manier? Dan is deze papieren ketting slinger echt iets voor jullie. Elke dag, maar liefst 40 dagen lang, vind je op de papieren schakels een bijbeltekst (of een gedeelte) welke je met het hele gezin kunt lezen. Elke dag haal je dus een nieuwe schakel van de ketting af. Hierdoor wordt het ook visueel voor de allerjongsten duidelijk hoelang het nog duurt voor het Pasen is, en we de opstanding van Jezus vieren. Klik hier om hem te downloaden.

Samen bidden

Samen bidden met je gezin tijdens de Veertigdagentijd is natuurlijk een mooie gelegenheid om stil te staan bij al het goede dat God geeft en te bidden voor verschillende onderwerpen. Ik maakte 31 gebedskaartjes voor kinderen. Naast een gebed, bevat deze set ook een Bijbeltekst.

Ook leuk om te lezen:

• Paastakken versieren
• Christelijke paasknutselwerkjes

Hoe probeer jij je kinderen te betrekken bij de Veertigdagentijd?

Pin it

Uitgelichte foto Ben White via Unsplash