De onderlinge band tussen broertjes en zusjes verstevigen in 25 stappen

Eerder schreef ik over de dingen die wij als ouder onbewust doen zodat er rivaliteit tussen onze kinderen ontstaat. En waardoor ze ruzie met elkaar maken. In dit blog zet ik 25 tips op een rijtje die je gaan helpen om de onderlinge band tussen broertjes en zusjes te verstevigen. Dingen die ik doe om de band die mijn dochters met elkaar hebben te bevorderen en misschien ook wel voor jou helpen.

Onderlinge band tussen kinderen bevorderen

Toen ik kinderen kreeg, ging ik er nooit vanuit dat zij zouden opgroeien in een samengesteld gezin. Maar dat is wel de realiteit. Net zoals voor veel andere kinderen in Nederland. Mijn dochters hebben te maken met de nodige halfzusjes en stiefbroertjes aan beide kanten. Met kerngezinnen en nieuwe gezinnen.

Omdat wij een samengesteld gezin zijn, ben ik heel bewust bezig met het bevordering van de onderlinge band tussen mijn kinderen. Er zal een dag komen waarop ik er niet meer ben of slechts een levende herinnering. Dan hoop ik dat ze omkijken naar elkaar en steun mogen vinden bij elkaar. Hoe ik dat die deel ik hieronder.

25 x de onderlinge band tussen broertjes en zusjes verstevigen

Betrek je kinderen bij de zwangerschap

Voor sommige dingen geldt: beter laat dan nooit. Dat is hierbij ook het geval. Vooral wanneer je er nooit bewust over nadacht hoe je de onderlinge band tussen broertjes en zusjes kan verstevigen. Maar veel aanstaande ouders beginnen vaak al tijdens de zwangerschap. Dit doe je door oudere kinderen voor te bereiden op de komst van een nieuwe baby. Er zijn verschillende boekjes te vinden om broertjes en zusjes te betrekken bij gezinsuitbreiding.

Zodra ik uit de eerste spannende maanden was, betrok ik mijn kinderen bij de zwangerschap. Ze zagen echo’s, gingen mee naar de verloskundige, hielpen met het uitkiezen van kleding en spulletjes voor de babykamer en we lazen boekjes. Vanaf het begin werkte ik er actief aan mee om ze enthousiast te maken voor hun rol als grote zus. Zodat ze mee willen helpen met de verzorging en het beschermen van de nieuwe baby. Natuurlijk op het niveau die het beste bij mijn kind paste. Zo waren Grace en Bailey al een stuk ouder toen ze zussen van Chloé werden. En nu met Novan helemaal. Als hij huilt en wij als ouders zijn even bezig met iets anders dan pakken ze uit zichzelf hun broertje op. Halen hem uit zijn wiegje en houden hem even vast.

Chloé is nu niet meer het jongste kind, maar een grote zus. Ze is nieuw in haar rol, maar ik probeer haar heel bewust te betrekken. Zeg ik zinnen als:

• Kijk eens Chloé hij kijkt naar jou
• Aaah, hij vindt het fijn bij jou
• Novan heeft even een knuffelmomentje met jou nodig
• Zag je dat? Hij lacht naar jou want hij vind jou lief!
• Jij bent een goede grote zus

Plek voor zichzelf

Ik ben niet tegen het delen van slaapkamers. Sterker nog, ik geloof dat dit op een positieve manier kan bijdragen aan het bevorderen van de onderlinge band tussen broertjes en zusjes. Maar in mijn gezin kies ik er bewust voor dat elk kind haar eigen slaapkamer heeft. Yep, zelfs al staan de slaapkamers van Grace en Bailey een groot deel van de week leeg.

Dat heeft ermee te maken dat wij een samengesteld gezin zijn. Mijn kinderen twee huizen hebben en zich al genoeg moeten aanpassen. Ze hebben ruimte en een eigen plek nodig. Om het leven in twee verschillende gezinnen met elk hun eigen regels  even van zich af te kunnen zetten. En plek die van hen is, waar ze de baas over zijn. Maar ook een veilige plaats waar ze zich terug kunnen trekken. Even zonder de andere kinderen kunnen zijn. Ik merk dat nu Grace een tiener is, ze het wat meer alleen op haar slaapkamer zit. Privacy nodig heeft.

Maar er zijn ook genoeg weekenden waarbij ze bij elkaar ‘logeren’. Doordat de oudste meiden een tweepersoonsbed hebben, kan dat ook. Zelfs Chloé past erbij en die vind dat heel leuk om bij haar grote zussen in bed te slapen.

Een gezamenlijke hobby

Iets doen wat we allemaal leuk vinden, is een van de beste manieren om de onderlinge band tussen broertjes en zusjes verstevigen. We hebben bepaalde TV programma’s die we allemaal graag kijken. Datzelfde geldt voor films. Maar mijn dochters vinden het ook superleuk om gezamenlijk te gamen. Sims spelen de oudere meiden en samen doen we spellen als Just Dance, MarioKarts, Animal Crossing of Pikmin op de WiiU. Yep, zelfs ik doe hier aan mee. Niks zo leuk om mijn dochters uit te dagen

Bepaal welke woorden (on)wenselijk zijn in huis

Er zijn woorden en zinnen die ik niet in mijn gezin wil horen. Dat geldt voor de kinderen maar ook voor de volwassenen. Zij mogen mij er ook op aanspreken. Om het luchtig te houden en er bewust mee om te gaan hebben we een vloekpot. Hier stoppen we 5 cent muntjes in wanneer je een scheldwoord gebruikt. Van dat geld gaan we een ijsje kopen in de zomer.

Maar er zijn ook nog andere negatieve woorden die ik als onwenselijk beschouw. Woorden hebben kracht. Ik wil dat ze gebruikt worden om positiviteit en vriendelijkheid te bevorderen in mijn gezin. En de onderlinge band tussen broertjes en zusjes te verstevigen. In plaats van dat ze een gezinslid kwetsen, of zelfvertrouwen beschadigen. Ik besef dat het voor elke familie anders is maar in onze familie zijn woorden en zinnen met: houd je bek, hou je kop, kut, wijf, kanker, klootzak, loser, dom, raar, stommerd, debiel, dikzak, fucking of fokking verboden.

Lees ook: Zo ontwikkel je een familie-identiteit in 8 simpele stappen

Creëer een sterke familie-identiteit en familiewaarden

Na mijn scheiding vond ik het ontwikkelen van een familie-identiteit een van de grootste uitdagingen. Van gezin was ik nu opeens een ‘alleenstaande moeder’ met twee kinderen. Een label die vaak niet zo positief is. Toch was ik vastbesloten om dit label niet de identiteit van mijn gezin te laten bepalen. Oo nu als samengesteld gezin zijn we zo veel meer.  Wij zijn een familie die:

• gelovig is
• er van houdt om samen te zijn
• bij elkaar wil zijn
• naar elkaar omkijkt
• bewust is van dat we gezegend zijn
• van reizen houdt
• ervaringen belangrijker vindt dan bezit

We hebben onze eigen tradities, normen waarden en eigenaardigheden. Misschien zelfs wel onze eigen familietaal en woorden. Doordat elk kind weet dat ze geliefd is en een waardevol gezinslid smoort dat onderlinge rivaliteit. Dit helpt de onderlinge band tussen broertjes en zusjes verstevigen.

De kracht van samen en alleen

Samen uit, samen thuis, dat is mijn regel. Vooral wanneer ik alleen met de meiden op vakantie ga, maak ik ze hier nog eens extra bewust van. We letten op elkaar en helpen elkaar. Vandaar dat mijn kinderen in de auto zich niet vervelen, gaan zeuren of klieren. Grace helpt mij met navigeren, Bailey helpt mij op de achterbank door voor Chloé te zorgen. Maar ook als we thuis zijn, doen we veel dingen samen. We bakken samen, gaan samen naar de winkel, Lopen samen een blokje om. Gewoon omdat we familie zijn en we graag in elkaars nabijheid zijn. Dat vind ik belangrijk.

Naast de vele dingen die we samen doen, is er ook ruimte voor individualiteit. Dat is namelijk ook belangrijk om te vieren en te koesteren. Ik doe dingen met elk kind apart. Investeer extra aandacht of quality time individueel.

Geef ze liefde op de manier die bij hen past

Als je meerdere kinderen hebt, kan het een uitdaging zijn om ze allemaal evenveel liefde te geven. Ik geloof niet zozeer in evenveel liefde geven. Wel in liefde geven op een manier die bij hen past. Eerder schreef ik al over dat elk kind een eigen liefdestaal heeft. En hoe belangrijk het is om als ouder je kind liefde te geven op een manier waarop zij dit ‘verstaat’.

Spreek positief over je kind in aanwezigheid van broertjes of zusjes

De manier waarop we tegen onze kinderen spreken en over ze in de aanwezigheid van broertjes en zusjes in belangrijk. Het kan een kind vertrouwen geven of kwetsen. Zelfs als het onbewust gebeurt. Daarom is het belangrijk om je ervan bewust te zijn.

Leer ze om oprecht excuses aan te bieden

Of het nu expres gebeurd of niet, ik maak er een punt van dat mijn kinderen elkaar hun excuses aanbieden. Toen ze jonger waren, was dit nogal eens een uitdaging. Peuters moet je niet dwingen om sorry te zeggen omdat ze zich nog niet zo bewust zijn van hoe een ander zich voelt. Maar naarmate ze ouder werden, konden ze zich steeds beter in een ander verplaatsen. Chloe kan inmiddels oprecht in tranen uitbarsten en zal zonder aarzelen vragen of ik haar vergeven wil.

Het ene kind vind excuses aanbieden makkelijker dan de ander. Hoewel ik het belangrijk vind, probeer ik te voorkomen ik het moet pushen. Vaak laat ik mijn kinderen zelf even nadenken over wat gedaan hebben en kunnen ze dan hun excuses aanbieden op een later tijdstip.

Leer ze vergeven

Als een van mijn kinderen dan haar excuses heeft aangeboden, vind ik het ook belangrijk dat ze elkaar vergeven. Geef elkaar een knuffel en we gaan weer verder.

Dealen met ogenschijnlijke ongelijkheid

Mijn oudste broertje had een chronisch gevoel dat hij werd achtergesteld. Of dat wat ik en mijn zus kregen niet eerlijk was. Dat ging gepaard met het veelvuldig uitroepen van “Het is niet eerlijk” of zeuren net zolang tot hij het ook kreeg. Mijn zus en ik waren 3 jaar ouder en schelen maar 6 maanden. We waren 2 handen op 1 buik ook door ons kleine leeftijdsverschil. En omdat we natuurlijk allebei meisjes waren. Mijn oudste broertje was een lange tijd de jongste en daarmee ook verwend. Toen mijn jongste broertje geboren werd, koos hij wanneer het hem uitkwam om bij de jongsten of de oudsten te horen. Kort samengevat: hij wilde van twee walletjes eten.

En mijn moeder was maar al te toegeeflijk. Zelf ben ik dat minder. Veel gekibbel tussen broertjes en zusjes komt voort uit het idee dat ze worden achtergesteld of minder krijgen. Of het nu in de praktijk dit nu zo is of niet. Chloé vindt het niet eerlijk dat Novan later naar bed mag dan zij. Maar vergeet dat hij overdag veel slaapt. Grace vindt het niet eerlijk dat Chloé minder klusjes in huis hoeft te doen. Bailey vindt het niet eerlijk dat Grace langer mag lezen ‘s avonds. En ga zo maar door. In plaats van dingen aan te passen aan het beoordelingsvermogen van mijn kinderen, leer ik ze dat dingen ook niet altijd gelijk zijn. En soms ook inzien dat het gras voor de ander echt niet groener is.

Naar elkaar luisteren

Als mijn kinderen hebben op school het zinnetje “Stop, hou op geleerd”. En ook thuis komt deze regelmatig voorbij. Ik vind het belangrijk dat ze hun grenzen aan kunnen geven. Maar nog belangrijker dat ze elkaar grenzen respecteren. Kinderen die zich gehoord en gezien voel, hebben minder de neiging om boos te worden. Te schreeuwen of fysiek geweld te gebruiken. Bovendien voelen ze zich gerespecteerd door hun broertjes en zusjes. Dat verstevigt de onderlinge band ook.

Elkaar opbouwen

Zoals ik al eerder opmerkte, hebben woorden kracht. Door opbouwende woorden groeien kinderen. Negatieve woorden maken mijn kinderen kleiner en gekwetst. Een van de krachtigste manieren om de onderlinge band tussen broertjes en zusjes verstevigen is door ze te leren elkaar op te bouwen met hun woorden.

Geef ze mogelijkheid om zelf te beslissen

Als mama maak ik veel beslissingen. Samen met mij man maar ook alleen. Toch vind ik het belangrijk om mijn kinderen hier ook in te betrekken. En wanneer het keuzes en beslissingen zijn die hen raken, mogen ze die soms ook zelf maken.

Mijn kinderen mochten de verfkleur kiezen voor hun slaapkamermuur in het nieuwe huis. Waar we op vakantie naar toe gaan. Of ze hun verjaardag in december willen vieren of een half jaar later. Wat voor een soort feestje ze willen hebben. Het begint met kleine keuzes, maar naarmate ze ouder worden, worden deze beslissingen steeds groter. Een in de zoveel tijd houd ik een onofficiële familiebijeenkomst. Praat over de afgelopen periode. Hoe het gegaan is, waar ze dankbaar voor zijn. En dat is ook ene prima moment om bepaalde beslissingen voor te leggen.

Samen spelen op een manier die bij hen past

Van nature ben ik introvert dat was ik ook als kind. Ik zat veel op mijn kamer omdat ik ruimte nodig had voor mijzelf. Tot wanhoop van mijn moeder die me wel eens voor de voeten wierp dat ik niet alleen was en ook broertjes en zusjes heb. Dat klopt, maar hier had ik niet om gevraagd. En ik denk sowieso niet dat het helpt om samen spelen op die manier af te dwingen.

Mijn kinderen spelen veel samen. Chloé en Bailey zijn twee handen op 1 buik. Samen kunnen ze in hun eigen fantasiewereld leven. Grace en Bailey zijn beste vriendinnen en doen typisch tienerdingen. En samen kunnen ze alledrie ontzettend leuk met de Playmobil spelen. Ondanks het leeftijdsverschil gaat dit heel goed. Dat komt vooral doordat ik ze de ruimte geef om samen te spelen op een manier die bij hen past en waardoor ze allemaal tevreden zijn. Een lange tijd kon Chloé nog niet echt meedoen met het Playmobil spel van haar zussen. Maar haar zussen hadden al snel door dat als ze Chloé haar eigen huisje en poppetjes gaven, ze in hun nabijheid zelfstandig kon spelen. Chloé blij want die kon bij haar zussen spelen. Grace en Bailey blij want Chloé vernielde niet hun bouwwerken. Samengevat: een win-winsituatie.

Vriendelijk zijn

Ik vind het belangrijk dat mijn kinderen vriendelijk zijn. En met een goede reden. Vriendelijk zijn tegen elkaar voorkomt schelden, roddelen, buitensluiten, elkaar in de rede vallen, elkaars gevoelens belachelijk maken etcetera. Kortom: veel onnodig leed en het kwetsen van de gevoelens van andere gezinsleden.Kinderen die gekwetst zijn of verdriet hebben, reageren vaak vanuit boosheid of pijn. Als je dit kunt voorkomen door je kinderen de waarde van vriendelijkheid te leren, win je een heleboel.Praktisch kan dit zijn van Chloe helpen met aankleden of iets pakken als ze er niet bij kan. Tot aan een ander helpen met eens spelletje.

Maar vriendelijk zijn gaat verder dan alleen de muren van ons huis. Het gaat ook om hoe we met anderen omgaan. Van een deur openhouden, je plek afstaan aan ouderen, tot speelgoed geven aan kinderen die minder hebben en geld geven aan een bedelaar. Ik geef toe: soms vinden ze iets best wel moeilijk. Maar door hen te laten zien dat ze hier een ander hier enorm blij mee kunnen maken, geeft ze dat ook een goed gevoel. Bovendien hebben ze er ook meer lol in als het een ander voldoening of blijdschap geeft.

Geef ze aandacht

Alles wat je aandacht geeft, groeit. Dat geldt ook voor je kinderen. Ze groeien er door als personen. Je kinderen onverdeelde aandacht geven is belangrijk. En misschien aandacht geven,  wel het meest belangrijk op de momenten dat ze dat het minst verdienen. Maar stiekem het meeste nodig hebben. Je weet vaak zelf welke momenten dat zijn. En als je er de tijd voor neemt, ervaar je ook dat dit een positieve uitwerking heeft.

Aandacht hoeft niet altijd iets heel groots te zijn. Als ik aan het koken ben, komt Chloe soms naar mij toe. Haar even optillen en knuffelen en een kus geven, kan dan voorzien in de aandacht die ze nodig heeft. Of als Bailey ‘s avonds naar bed gaat, kan ze soms blijven dralen. Ik zou kribbig kunnen reageren dat ze nu snel naar bed moet omdat ze al extra moet opblijven. Maar ik weet- ook al vraagt ze het niet- dat ze het eigenlijk stiekem fijn vind als ik haar nog even naar mij toetrek en een knuffel geef. Sowieso kunnen mijn kinderen altijd naar mij toekomen voor een knuffel.

Laat zien hoe je straft en lief hebt

In mijn blog over rivaliteit tussen broertjes en zusjes schreef ik dat je je kinderen nooit moet straffen waar een ander kind bij is. Ook om onderling stoken, jennen en ander onwenselijk gedrag in de kiem te smoren. Toch weet ik dat je soms moet ingrijpen en je niet kan voorkomen dat een ander kind daar getuige van is. Dus dit is mijn ‘tenzij’. In principe ben ik van de regel om geen ruzie te maken waar de kinderen bijzijn. Aan de andere kant is ruzie maken niet perse negatief. Het gaat erom hoe je het doet. En kinderen horen te leren hoe je op een ‘goede’ manier ruzie maakt. En bijlegt. Dat is dus ook het sleutelwoord hiervoor. Als ik mijn kind straf in het bijzijn van een ander kind, zorg ik dat dat kind er ook getuige van als wij het weer goed maken.

Leer ze empathie

Empatisch vermogen is iets wat de meeste kinderen niet van zichzelf hebben. Als baby draait de wereld om hen. En naarmate ze ouder worden, leren ze dat dit niet zo is. Dat andere mensen gevoelens hebben. Empatisch vermogen leren kinderen van hun ouders. Op huwelijkscursus werd ons de HVIM-methode geleerd. Het stond voor: Hoe Voel Ik Mij als.

Deze methode kun je eigenlijk ook toepassen als het gaat om het aanleren van empathie en het inleven in een ander. Dan wordt het  “Hoe voel jij je als…..dat deed/dat zei?” Dus dan zeg ik:

• Grace, hoe voel jij je als je buitengesloten wordt?
• Chloe, hoe zou jij je voelen als jouw zussen jouw speelgoed kapot maakten?
• Bailey, hoe zou jij je voelen als een van jouw zussen ja een je haren trok?

Meestal kunnen ze dan wel beschrijven welke negatieve emotie ze dan voelen. Gekwetst, boos, verdrietig, teleurgesteld. En dan kun je het gesprek beginnen over dat de ander zich waarschijnlijk nu ook zo voelt.

Laat ze zelf hun ruzies oplossen

Je kunt de onderlinge band tussen broertjes en zusjes verstevigen door ze zelf hun ruzies op te laten lossen. Ik weet dat het verleidelijk is om zelf de politieagent uit te hangen maar daar leren ze dus helemaal niets van. Ze leren er meer van als ze ook zelf leren om het probleem op te lossen. Natuurlijk mag je suggesties geven, maar het is beter dat ze zelf met de oplossing komen.

Moedig samen lachen aan

Als gezin hebben we een bepaalde vorm van humor die wij leuk vinden. Ik ben me er bewust van dat anderen de clou er niet van snappen. Maar wij kunnen er dubbel om liggen en beleven er veel plezier aan. Van spitsvondige woordgrapjes, gekke scenes nadoen tot grappige anekdotes. Ik vind het heerlijk om mijn kinderen te horen lachen. Of te zien hoe ze elkaar aan het lachen maken.  Samen lachen, bevordert de onderlinge band tussen broertjes en zusjes.

Niet vergelijken

Vergelijk je kinderen niet met elkaar. Ze zijn allemaal uniek. Leer ze om datgene wat hen uniek maakt te omarmen. Wees de moeder die ze nodig hebben en welke benadering het beste bij je kind werkt om het op te voeden. Het kind dat je stiekem heel irritant vindt, kan niet meer gaan lijken op het broertje of zusje die altijd gewoon doe wat je zegt. Waarom niet? Omdat je kind uniek is, het is niet zijn broertje of zusje.

Gebruik geen Superlatieven

Superlatieven kunnen en broeinest worden voor gekibbel en onderlinge competitie tussen je kinderen.  Kinderen hebben het maar al te snel door en vragen het je ook. Wie was beter? Welke tekening vind je mooier? Ben ik sneller met lezen dan…?” en ga zo maar door. Ik ben er geen fan van als moeders met elkaar hun kinderen vergelijken. Uiteindelijk is moederschap vooral de uitdagende reis die

Ook leuk om te lezen

• 5 verschillende familieregels die belangrijk zijn voor elk gezin
• Zo word je een gelukkige moeder – 10 belangrijke inzichten
• 10 tips om de band met je oudste kind te verstevigen

Volg jij mij ook al via Google+, Bloglovin’, Twitter, Instagram, Facebook of YouTube?