Vandaag is jouw sterfdag. Het is 5 jaar geleden dat je je laatste adem uitblies. Op je verjaardag. Ik heb nooit over je dood geschreven. Ook nooit de behoefte gehad. Het is niet iets wat ik tegenwoordig aan veel mensen vertel. Er was een tijd dat ik dat wel deed. Misschien ook wel om het zelf allemaal te kunnen bevatten. Om te kunnen verwerken dat het einde zo onwerkelijk abrupt was.
Van mama mocht ik vroeger nooit zeggen dat mensen dood waren gegaan. Mensen overlijden. Daar had ik moeite mee. Geef het beestje een andere naam, maar de betekenis blijft hetzelfde. Toch was jij de eerste bij wie het woord ‘overlijden’ de juiste lading dekte. Je was over het lijden heen. Het lijden van een ziekte waarvan je waarschijnlijk niet eens wist dat je het had. Tot het laatste moment schijn je te hebben gedacht dat je wel beter werd.
Inhoud van dit blog
Het telefoontje
Ik weet niet eens wat ik aan het doen was, toen ik het telefoontje kreeg. Wel weet ik dat het zomervakantie was en Miss G en B en bij jullie logeerden. Ik moest ze ophalen uit Duitsland omdat je naar het ziekenhuis moest. Zo kwam er abrupt een einde aan een zomers logeerpartijtje. In de dagen erna hebben we je nog wel samen in het ziekenhuis opgezocht. Maar je ging zo hard achteruit dat je op een gegeven moment ook niet meer wilde dat je kleinkinderen je zo zagen. Beide meisjes hebben dan ook nooit echt afscheid kunnen nemen. Op een gegeven moment was je er niet meer.
Een trein die uit de bocht vliegt
Zelf heb ik je daarna nog wel opgezocht. De verschillende diagnoses aangehoord. Je bleek ziek te zijn geworden van stress rondom de verhuizing. Een dag later was het een maagzweer. Toen was het weer alvleesklierkanker. En uiteindelijk bleek het ‘gelukkig’ maar darmkanker. Maar dat is te genezen. Je zou bestraald worden. Of nee, toch maar eerst geopereerd. Tenminste als je daar nog goed genoeg voor was. Alle berichten volgden elkaar in zo’n snel tempo op! We werden er compleet door lamgeslagen. Het voelde als een emotionele trein die elk moment uit de bocht kon vliegen. Ooit moest het een keer tot stilstand komen. Dat kon niet anders. En ik zette me schrap voor de klap. Waar de overige gezinsleden nog worstelden, wist ik voor mijzelf toen al dat een reddingsplan wat mij betreft niet kostte wat het kost uit de kast getrokken hoefde te worden.
Wat is kanker toch een mensonterende ziekte
Van mij mocht je gaan. Je was zo ziek. Zo erg afgevallen. Je huidskleur veranderde door de geelzucht. De vader die je ooit was en zoals ik je kende, leek niet meer op het lichaam dat daar ziek in bed lag. Wat is kanker toch een mensonterende ziekte. De dag voor je overlijden zat ik naast je bed. Mama was weg, ze moest er even tussenuit en ik lette op. Filmde je en praatte. Je kon niet terug praten maar -zoals ik op je begrafenis ontdekte- je was ook meer van het luisteren. En ik had voldoende te bespreken. Over de scheiding die ik nu eindelijk ging doorzetten. Over mijn nieuwe baan. Over het huisje dat ik voor ons drietjes gevonden had. Ik zat aan je bed. Keek naar hoe je steeds vaker wegviel. En besefte dat ik het waarschijnlijk zonder je moest doen. Dat je nooit zou weten hoe ik het er vanaf had gebracht. Maar ik weet zeker dat je erin geloofde dat ik het kon.
En binnen 2 weken was je dood
Tegen de avond gaf ik je een kus op je hoofd. Besefte dat ik je waarschijnlijk niet meer levend zou zien. Tot dan toe had je geen tekenen vertoond van je ziekte. Je was opeens ziek. Maar die avond begon het bloeden. Als dat eerder gebeurd was, hadden we het eerder geweten dat er iets mis was. En terwijl het personeel de deur in liep, liep ik naar buiten. Op weg naar huis. Bad een laatste keer dat het wel klaar was wat mij betreft.
Toen de volgende avond op je verjaardag het telefoontje kwam dat je was heen gegaan, voelde ik vooral dankbaarheid. Je was over het lijden. Het waren 10 rare dagen. Binnen 2 weken was je dood.
In mijn hoofd wist ik dat je overleden was. Maar in mijn hart duurde dat nog een tijdje
Een gezellige begrafenis
In mijn hoofd wist ik dat je overleden was. Maar in mijn hart duurde dat nog een tijdje. Mijn herinneringen aan je waren zo springlevend dat het haast onmogelijk is om je voor te stellen dat die persoon er niet meer is. Het moest eerst landden. Ook tijdens je begrafenis voelde het onwennig. Al die mensen die me in tranen condoleerden. Terwijl ik het heel gezellig vond om verre familie en oude kennissen van vroeger weer terug te zien. De aanleiding was misschien wat minder leuk, maar toch. Het was geen stijve Nederlandse begrafenis met een plakje cake. Nee, we aten rijkelijk belegde broodjes en volgens mij was er zelfs taart en koek. En al die verhalen van mensen in nood die je geholpen had tijdens hun leven…Zo warm en bemoedigend. Je had je leven goed besteed.
Pas op de begraafplaats kreeg ik het te kwaad. Toen ik het graf zag en de berg zand er naast, raakte het mij enorm hard dat dit echt was. Dat het míjn vader was die straks begraven werd. En dat alles daarmee tot een einde kwam. Dat was het moment dat ik niet verder wilde. Het liefst rechtsomkeert had gemaakt. Miss G huppelde over de begraafplaats terwijl ik met lood in mijn schoenen dichter naar je klaar gemaakte graf toe liep.
Dood, betekent dat je er niet meer bent
In de maanden er na landde het; dat je er niet meer was. Verstandelijk kon ik zeggen dat het goed was. Echt tijd om er heel erg bij stil te staan had ik niet. Scheiden is lijden en ik zat er middenin. Langzaam probeerde ik de brokstukken van mijn leven weer op te pakken. Aan een nieuwe baan te wennen en aan mijn nieuwe rol; alleenstaand moeder van 2 kinderen. Ik heb het overleefd. Waarschijnlijk had je ook niet anders verwacht. Ik heb een foto van je. Zoals je eruit zag toen je gezond was. Miss G en Miss B zijn inmiddels al grote meiden. Ze waren zo klein toen maar ze zijn je niet vergeten. Soms missen ze je. Er is nog een meisje. Je kent haar niet, maar zij maakt alles goed. Ik ben hertrouwd en het gaat goed met mij.
Ik weet niet meer hoe je stem klinkt
Vandaag is het 5 jaar geleden. Ik sta niet zo vaak stil bij je sterfdag. Misschien is dat ook wel zelfbescherming. Als ik er echt diep over nadenk, besef ik dat ik niet meer zo goed weet hoe je klinkt. Ik kan er mee leven dat mensen dood gaan. Maar ik kan er maar moeilijk mee leven dat je vergeet hoe hun stem klinkt, pas dan voelt het alsof ze er echt niet meer zijn. Omdat er gaten ontstaan in je herinneringen en die leegte zich niet opvult…
Volg je mij ook al via Google+, Bloglovin’, Twitter,Instagram,Facebook of YouTube?
Foto: Bron
13 Comments
MamaPlaneet
11 november 2016 at 16:02Ik zie dat ik niet de enige ben. Tranen rollen over mijn gezicht terwijl ik je verhaal lees. Herkenning. Herinnering. Ik heb vorig jaae mijn zus verloren aan baarmoederhalskanker. Er gaat geen dag voorbij dat ik niet aan haar denk.
Merel
4 augustus 2016 at 19:54Josan, elk woord komt uit je hart, dat lees en voel je gewoon. Ik vind het moeilijk de juiste woorden te vinden, alleen sterkte lijkt de lading niet te dekken. Toch wens ik je bij deze heel veel sterkte!
Liefs, Merel
Fleur
4 augustus 2016 at 17:35Heftig verhaal, maar vooral erg mooi geschreven.
Mijn vader was 2 jaar gelden ook zo vreselijk ziek en we dachten ook aan afscheid nemen. In tegenstelling tot jouw verhaal bleek het minder ernstig dan gedacht en knapte bij voor 100% weer op. Vanavond ga ik met mijn zussen met hem uit eten. Ik ben extra dankbaar voor deze reserve-tijd die we met hem gekregen hebben, helemaal na jouw verhaal
Nicole
4 augustus 2016 at 11:37En dan zit ik hier met tranen in m’n ogen. Dat gebeurd niet vaak als ik iets lees over iemand die ik niet ken maar je beschrijft het zo mooi..
Nilou
4 augustus 2016 at 10:57Lieve Josan ik zit nu middin dit vervelende ziekte met mijn moeder. Het is zo zwaar en het breekt mijn hart om haar zo te zien, mijn arme moeder, zucht alle arme moeders en vaders, dochters en zonen die deze vreselijke ziekte hebben. Het is zo zwaar en onbegrijpelijk dat dit bij het leven hoort en toch is het zo
Bregje
4 augustus 2016 at 10:30Wat een prachtig stuk lieve Josan! Heel veel sterkte op deze verdrietige dag xxx
Rory
4 augustus 2016 at 10:24Ik kan bijna niet meer zien wat ik typ door de tranen en kleine kleuter loopt nu naar mij toe en zegt:”mama, waarom kijk je zo verdrietig?”. En ik antwoord: “omdat ik iets verdrietigs lees”. Josan, heel veel sterkte. Wat heb je dat mooi omschreven. De woorden ‘over het lijden’ en ‘mensonterende ziekte’ raken mij. Wat moet het moeilijk zijn. Sterkte vandaag en alle andere dagen.
Marijke
4 augustus 2016 at 09:45Sterkte! Wat heb je dit mooi opgeschreven. Ook hier tranen. Wat een korte heftige periode, maar overlijden is wel ineens een mooier woord. Dank je wel!
Cassandra
4 augustus 2016 at 09:43Wat heb je dit krachtig neergezet. Ik zit met een mega brok in mijn keel, zo liefdevol en respectvol geschreven. Heel veel sterkte vandaag lieve Josan, je bent een sterke vrouw!
Ilse van Kreanimo
4 augustus 2016 at 09:06Oh, Josan!
Veel sterkte op deze dag en alle moeilijke die nog gaan komen.
Wat schrijf je dat mooi het ‘Over het lijden.
Dat het goed met je gaat, dat weet hij!
Romy
4 augustus 2016 at 08:20Poeh, Josan. Brok in mijn keel. Wat ben jij een sterke vrouw en wat schrijf je hier krachtig en liefdevol over. Niemand zou zo vroeg een ouder (of grootouder) moeten missen. Sterkte vandaag.
Karen
4 augustus 2016 at 06:49Wat heb je dat mooi omschreven Josan. Ik zit hier met tranen. Dikke knuffel voor jou.
simpel, met een snufje liefde
4 augustus 2016 at 06:46Prachtig geschreven en veel sterkte.