Moeder & Kind Opvoeding Peuter Schoolkind Tiener

Communiceren met kinderen | 7 redenen waarom je kind niet met je praat

10 juli 2019
redenen waarom je kind niet meer tegen je praat

Communiceren met kinderen kan een uitdaging zijn. Soms verloopt een gesprek voor jouw gevoel desastreus maar blijkt het voor je kind opbouwend. En andersom. Voor een goede ouder- kind relatie is communicatie belangrijk. Daarom deel ik een aantal dingen die ouders doen waardoor je kind niet met je praat. Zodat je hiermee aan de slag kan.

Van open boek naar gesloten tiener

Nu het zomervakantie is, heb ik Chloé de hele dag om mij heen. Heerlijk! Ze babbelt honderduit, bespreekt en deelt van alles met mij. Zo zijn peuters en kleuters. Het levert (h)eerlijk kinderuitspraken en geweldige lachmomenten op. Ik zou willen dat ze altijd zo onbevangen bleef. In mijn achterhoofd weet ik vanzelf dat het over gaat. Dat het meisje die nu nog in geuren en kleuren vertelt welke vorm haar poep heeft en aan wie het geheim van Moederdag nog niet besteed is, verandert.

Over een aantal jaren verandert ze in een puber. Inclusief pubergedrag, zoals de geslotenheid die zo kenmerkend is voor tieners. Ik heb het bij haar zus ook gezien. Van flapuit, is ze in de loop van de jaren veranderd in een tienermeisje dat heel selectief en met mondjesmaat informatie met mij deelt. Inmiddels heb ik niet meer het gevoel dat ik het er echt moet uittrekken. Want door ervaring weet ik dat dit averechts werkt. Ik heb geaccepteerd dat ik dingen mis en er van alles gebeurd buiten mijn blikveld. Diezelfde ervaring heeft me namelijk ook geleerd dat als het écht belangrijk is, dan weet ze me te vinden. Dat er nog steeds momenten zijn waarop ze graag met mij praat. Mij vertelt waar ze mee zit en wat haar bezighoudt. En ik haar wat levenswijsheid kan meegeven.

Communiceren met kinderen

De basis voor een goed gesprek met je kinderen wordt gelegd ruim voordat je een zwijgende, zuchtende met haar ogen rollende tiener in huis hebt. Het begint eigenlijk al in de jaren dat ze een baby zijn. Het heeft allemaal te maken met hechting en basisvertrouwen. Huilt je kind en reageer je daarop door haar op te pakken, te troosten of in elk geval te kijken wat ze nodig heeft? Dan leert ze dat ze op jou rekenen kan. Doe je niks omdat je bang bent dat als je op elke kick reageert je je kind verwent? Dan communiceer je ook een boodschap en geef je je kind (onbewust) ook iets mee.

Communiceren met kinderen

Kinderen hebben nog niet de vaardigheid om alle indrukken, prikkels en gebeurtenissen van een dag helemaal alleen te verwerken. Daar hebben ze ouders bij nodig. Zo vraag ik bijvoorbeeld elke dag wat mijn kinderen van de dag vonden. Wat vonden ze het leukst van de hele dag? Waar werden ze blij van. Waar werden ze verdrietig van. Wat hebben ze geleerd? Waar hadden ze achteraf gezien misschien toch graag hulp bij gehad. Waar zijn de dankbaar voor?

Hoe meer een kind ervaart dat zij een band met haar ouders heeft, hoe groter de kans dat ze hun ouders weten te vinden en open naar hun ouders toe zijn.

Communiceren met peuters

Ook als ze een peuter zijn, is het niet zo moeilijk om aan die band te werken en een connectie met ze te krijgen. Hoe vaak vragen ze wel niet of je met ze wil spelen. En hoe vaak doe je nu daadwerkelijk mee? Er zijn moeders die er prat op gaan dat ze hun kinderen niet vermaken. Maar er is een verschil tussen vermaken en af en toe met ze spelen zodat je een gesprek met ze kan hebben en je je in hun belevingswereld begeeft. Hoe meer je in deze levensfase werkt aan het bouwen van een goed communicatiefundament en het verstevigen van goede communicatie eigenschappen, hoe meer je daar op latere leeftijd de vruchten van plukt.

Hoe word je een ouder waar een kind niet tegen praat?

1. Je komt meteen met een oplossing aandragen

Een van de grootste fouten die je als ouder kan maken, is door telkens alles voor je kind op te lossen. Veelal doe je het uit liefde. Maar de uitwerking is even desastreus. Zie opvoeden als dat je kind bepaalde vaardigheden probeert bij te brengen waar ze de rest van hun leven iets aan hebben. En wat hebben ze er aan als je als ouders telkens in de bres springt? Worden ze er weerbaar van? Ontwikkelen ze hun probleemoplossend vermogen?

Vanuit de klassieke verschillen tussen mannen en vrouwen wordt vaak gezegd dat mannen ook dit gedrag vertonen. Je vertelt ze iets en hoppa ze hebben meteen een oplossing. Zonder dat je de kans krijgt om je gedachtes te delen of dat ze je laten uitspreken. Voor de meeste vrouwen, inclusief mijzelf geldt dat er geen grotere ergernis is. Je krijgt me niet sneller in bitch mode dan door dit te doen. Nou, als je bedenkt hoe jij je voelt wanneer iemand dat bij jou doet, kan je je misschien ook voorstellen hoe je kind of tiener zich voelt.

2. Je bent emotioneel afwezig

In een tijdperk waarin we zo ontzettend snel zijn afgeleid door allerlei prikkels van buitenaf is echte oprechte aandacht een van de meest waardevolle dingen die we geven kunnen. De belevingswereld van kinderen is misschien niet altijd zo heel erg boeiend vergeleken met jouw opwindende volwassen leven. Ik geef toe dat ook ik even in moet ademen als mijn dochters poppen voor de zoveelste keer die dag denkbeeldige bonje hebben. En toch krijgt ze mijn volledige aandacht. Zie ik het als een moment waarop ik haar kan leren hoe je ruzies bij legt.

Er is niks zo beschadigend als ouders die lichamelijk wel aanwezig zijn maar emotioneel afwezig. Met je telefoon in de hand “hmmm, mmm” mompelen op wat je kind zegt, maakt nu niet echt een goede indruk. En je kind voelt haarfijn aan of je echt betrokken bent. Maak het een gewoonte dat als je een tijd met je kind hebt, dat je je telefoon aan de kant legt en de meldingen uitzet.

3. Je veroordeelt hun gevoelens

Kinderen zijn goudeerlijk en missen filters. Geen paniek, dat sociaal wenselijke komt vanzelf. Dus als je kind eindelijk over de brug komt met wat ze op haar lever heeft, probeer dan om haar niet meteen te veroordelen. Openheid kan de kop ingedrukt worden door opmerkingen als “ Da’s ook niet aardig om zo over haar te denken/zeggen” of “Ik kan me niet herinneren dat wij je geleerd hebben om zo over andere mensen of vrienden te praten”. 

Als je kind zich vertrouwd genoeg voelt om eindelijk haar ongecensureerde gevoelens bij je te uiten, luister dan. Houd je mond en stop me kritische opmerkingen, vragen en veroordelingen. Luister. Net zoals wanneer jij je hart lucht bij iemand en vooral op zoek bent naar een luisterend oor. Als je dan toch een vraag moet stellen. Doe dat dan na afloop en zorg dat het een neutrale vraag is. “Hoe vond jezelf dat het ging?” “Als je nu achteraf kijkt, zou je het dan anders gedaan hebben?” Zo houd je het gesprek gaande en win je ook je kinds vertrouwen.

Lees ook: 5 manieren om je kinderen te leren omgaan met tegenslag

4. Je probeert hun gevoelens te veranderen

Daar liep ik dan vandaag door het Openlucht Museum. In de stromende regen met een kleuter die hartverscheurend huilde. Waarom? Ze was haar eikeltjes vergeten, mee te nemen van de tafel bij het restaurant. In de geschiedenis van de mensheid heeft er zelden iemand zo hard gebruld om een stel eikels als mijn kleuter. (Nope, zelfs niet alle bedrogen vrouwen). Dat het er drie waren en ze uiterst minuscuul waren, deed niet ter zake. Dat we door een bos liepen en er een grote kans was dat ze wel weer drie nieuwe vond. ook niet. Voorlopig huilde ze dikke tranen.

Kleuterdriftbuien

Een van de mooie kleutermomenten waar je als moeder mee te maken krijgt. In de basis ben ik van nature heel nuchter. Weinig raakt mij en huilen doe ik hoogstens 1x per jaar. En dan al helemaal niet om 3 verloren eikeltjes. Maar juist omdat ik weet dat ik zo ontzettend anders ben, creëer ik voor mijn dochters dus wel de noodzakelijke ruimte om hun gevoelens te uiten. Zonder oordeel. Ik wil dat ze weten dat hun gevoelens gerechtvaardigd zijn en er toe doen.

Dus geen:

  • Ik vind wel dat je een beetje overdrijft…
  • Daar hoef je toch niet om te huilen?
  • Als je daar al om huilt, dan ga je het in je leven nog heel zwaar krijgen
  • Ik denk dat je beter … kan doen ipv …
  • Stel je niet zo aan

Hoe ik punten scoorde

Zoals ik van tevoren al dacht, vonden we onderweg naar de parkeerplaats nog enkele eikeltjes. Bij de eerste die ik aan Chloé overhandigde, verscheen er een lach op haar gezicht. De tranen hielden op en vanaf dat moment, speurde zij ook aandachtig de berm af opzoek naar eikeltjes. De eindscore was dat ze mij vol enthousiasme prees omdat ik heel dapper was om eikeltjes te vinden *smelt*. En het eind van het liedje is, dat ze nu ergens op de vloer van de auto liggen. Ze er niet meer naar omkijkt en ik ze waarschijnlijk weggooi als ik de auto schoon maak voordat we op vakantie gaan.

5. Je houdt ze aan het lijntje

Ken je dat? Je kind wil je iets vertellen, maar het komt niet goed uit. Je zegt “Even wachten, ik ben zo klaar” of “Een momentje, ik kom zo bij je”. En op de een of andere manier komt het er niet van en vergeet je het. Het overkomt de beste ouders, maar het laat wel een indruk achter. Als het te vaak voorkomt, stopt je kind vanzelf met je opzoeken. Je doet toch niet wat je zegt. Natuurlijk kan het voorkomen, dat je op dat moment te druk bent en echt even niet kan praten. Maar wees dan specifieker over wanneer je wél tijd hebt.

Maak de keuze om met dit gedrag te stoppen. Bied je kind je excuses aan als je dit in het verleden wel eens (per ongeluk) gedaan hebt. Naast dat je toegeeft, dat het niet goed was om je niet aan je woord te houden, laat je ook zien dat het je spijt dat je niet beschikbaar was, toen je kind je nodig had.

6. Het draait om jou

Haat aan mensen die elk gesprek zo weten te draaien dat het om hen gaat. Ik vind het dodelijk vermoeiend om met dat soort mensen om te gaan. Dat je iets vertelt en ze meteen gaan “Ik heb laatst iets soortgelijks meegemaakt” “Oh maar dat is niet half zo erg als bij mij toen….”, Als ik jou was zou ik…” of “Misschien moet je dit doen, dat helpt bij mij altijd erg goed

Er is niks irritanters dan mensen die dit doen. Jij lucht je hart en zij maken van het gesprek een soort van competitie. Als je dit bij je kind doet, leer je haar dus ook om haar situatie constant met anderen te vergelijken. Vooral in een moeder-dochter relatie is het enorm ongezond als je dochter met jouw ervaringen, verhalen et cetera de strijd moet aangaan. In haar ogen delft ze altijd het onderspit. In plaats van ongevraagd je eigen verhalen en ervaringen te ventileren, is het beter als je je dochter vraagt hoe je haar kan helpen.

Mijn ervaring leert dat ik haar niet altijd helpen kan. Maar mijn dochter vindt het fijn als ik voor haar probleem bid. Hardop samen of tijdens mijn eigen stille tijd momenten. Te weten dat ik er mee bezig ben, is voldoende voor haar.

Lees ook: 5 familieregels die belangrijk zijn voor elk gezin (ja ook die van jou!)

7. Je gaat over de rooie

Laten we eerlijk zijn: kinderen hebben, betekent dat je voor verrassingen komt te staan. Van dat je je blijkbaar nog geen 5 minuten kan omdraaien voordat ze de boel afbreken. Tot aan, moet ik mijn tienerdochter nu gaan uitleggen wat orale seks is?! Maar dat is misschien ook wel het mooie van moederschap en ouder zijn. De ontwikkeling die je als ouders doormaakt en hoe je steeds zelfzekerder wordt.

Ik vind het helemaal geweldig als mijn tiener of dochter mijn in vertrouwen neemt. En heb inmiddels een neutrale stem en gezichtsuitdrukking ontwikkeld. Want niks doet de deur en alle luikjes sneller dichtslaan dan ouders die totaal over de rooie gaan als ze iets vertellen. Ik adem in, adem uit houd mezelf voor dat het een fase is. Of dat het goed is dat ze dit nu doen en niet als volwassen. En help ze uit te vogelen hoe ze de situatie zelf kunnen oplossen. Flippen mag altijd, maar doe dat even lekker buiten zicht van je kinderen.

Ook leuk om te lezen:

communiceren met kinderen

Photo by Jessica Felicio
Liefs Josan Volg jij mij ook al via Google+Bloglovin’Twitter, Instagram, Facebook of YouTube?

  • Reply
    Aritha
    11 juli 2019 at 16:03

    Dank je wel! Waardevol.

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

[instagram-feed feed=2]